سلامت از ديدگاه سازمان بهداشت جهاني
بر طبق تعريف سازمان جهاني بهداشت، سلامتی عبارت است ازيک حالت آسودگي کامل جسمي، رواني، اجتماعي و تنها به نبود بيماري يا ناتواني اطالق نميشود. سلامتی انسانها امري است اساسي براي دستيابي به صلح و امنيت که به بالاترين ميزان همکاري بين مردم و دولت ها وابسته است. همچنين بر طبق اساسنامه سازمان جهاني بهداشت، بهره مندي ازبالاترين استانداردهاي قابل دسترسي سلامت يکي از اساسي ترين حقوق هر انسان بدون در نظر گرفتن نژاد، مذهب، اعتقادات سياسي، شرايط اقتصادي يا موقعيت اجتماعي او است.
بهداشت عمومی
بهداشت عمومی علم و هنر پیشگیری از بیماریها و ارتقای سلامت و افزایش طول عمر بشر با استفاده از اقدامات سازماندهی شده مردمی و سازمانهای دولتی و خصوصی است که براساس آموزههای دینی بر آن توجه و تأکید فراوانی شدهاست. بسیاری از نکات بهداشتی که نقش بسزایی در سلامتی انسان دارند، در تعالیم دین مبین اسلام تحت عنوان واجب یا مستحب بیان شدهاست که به عنوان نمونه میتوان به شرایط صحیح بودن نماز، از جمله به طهارت بدن و لباس اشاره کرد که همه این موارد در جایگاه خود تأثیر به سزایی در سلامت فرد و در وسعت بیشتر در سلامت جامعه دارد. «بهداشت عمومی» مترادف عبارت «سلامت عمومی» میباشد و سلامت به معنای تأمین رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی که معنای آن تنها به نبودن بیماری و نقص عضو، محدود نشده بلکه شامل محورهای جسم، روان و جامعه میباشد؛ لذا هرگونه نقص و آسیبی که به هریک از این محورهای وارد شود، تعادل فرد را برهم زده و منجر به نبود سلامت در فرد و جامعه میشود. تمامی شاخههای بهداشت در اصل از گروه منشعب میشوند شامل: بهداشت محیط، بهداشت حرفه ای، بهداشت مدارس، بهداشت تغذیه، بهداشت مواد غذایی، بهداشت فردی، بهداشت دهان و دندان، بهداشت مادر و کودک پیشگیری از بیماریها، بهداشت خانواده، بهداشت سالمندان و … نگاه ابعادی بهداشت عمومی به سلامت فرد و جامعه بهداشت عمومی به فرد در جامعه، نگاه میکند و به صورت ابعادی به سلامت فرد توجه دارد. تأثیر سلامت جسم بر سلامت روان و تأثیر سلامت روان بر سلامت جسم و نقش سلامت فرد بر سلامت جامعه و نقش سلامت جامعه بر سلامت فرد کند.
بهداشت فردی
بهداشت فردی متشکل از روشها و اصولی جهت پیشگیری از بروز انواع بیماریها و پاکیزه نگهداشتن اعضای بدن است. سادهترین کارها مانند شستشوی دستها یا کل بدن، پاکیزگی مو و ناخن و رعایت اصول پاکیزگی لباس و پوششهای فردی میتواند سلامت یک فرد را تا حدود بسیار زیادی تأمین کند.
بهداشت فردی پایهٔ اصلی سلامت فرد و در نهایت یک جامعه را تشکیل میدهد. با رعایت چندین نکتهٔ ساده و روزمره در زندگی فرد، امنیت بالایی برای وی حاصل میشود که نتیجهٔ آن پیشگیری بهتر از درمان خواهد بود.
بهداشت غذایی
بهداشت مواد غذایی شاخهای از علم بهداشت عمومی است با هدف بهداشت غذایی پیشگیری از آلودگی غذایی، گسترش بیماریها، و جلوگیری از مسمومیت غذایی است. قوانین بهداشتی غذایی راههای امنی را برای آماده کردن و نگهداری مناسب مواد غذایی، و خوردن درست غذا ذکر میکنند.
بهداشت (سلامت) رواني
سلامت رواني به نحوه تفكر، احساس و عمل شما مربوط ميشود.
به طور كلي مردمي كه از سلامت رواني خوبي برخوردار هستند: داراي نگرش مثبت هستند: … آنها آماده برخورد با مشكلات زندگي هستند. در مورد خود و ديگران احساس خوبي دارند، در محيط كار و در روابطشان مسؤوليتپذير هستند.
وقتي از سلامت رواني خوبي برخوردار باشيد، انتظار بهترين چيزها را در زندگي داريد و آماده برخورد با هر حادثهاي هستيد.
چرا بايد در مورد سلامت رواني بدانيم؟ چون با آموختن ويژگيهاي سلامت رواني، بهتر ميتوانيد، به آن دست پيدا كنيد؟
سلامت رواني در بسياري موارد مانند سلامت جسمي است.
سلامت کار
شاخهای است ازعلم بهداشت وعبارتست از شناسائی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور موجود در محیط کار به همراه یکسری مراقبتهای بهداشتی درمانی به منظور سالمسازی محیط کار و حفظ سلامت نیروی کار.
بهزیستی محیط کار هرگونه فعالیت ارتقاء سلامت محیط کار یا سیاست سازمانی است که برای حمایت از رفتار سالم در محل کار و بهبود نتایج سلامت طراحی شده است ، سلامتی محل کار اغلب شامل فعالیت هایی مانند آموزش بهداشت ، غربالگری پزشکی ، برنامه های مدیریت وزن ، برنامه های تناسب اندام یا امکانات در محل است.
برنامه های سلامتی محل کار را می توان به عنوان اقدامات پیشگیرانه اولیه ، ثانویه یا عالی طبقه بندی کرد ، یا یک کارفرما می تواند برنامه هایی را اجرا کند که دارای عناصر مختلفی از پیشگیری است. برنامه های پیشگیری اولیه معمولاً جمعیت کارمند نسبتاً سالمی را مورد هدف قرار می دهد و آنها را تشویق می کند تا بیشتر به رفتارهای بهداشتی بپردازند که سلامت مداوم را تشویق می کند (مانند مدیریت استرس ، ورزش و تغذیه سالم). برنامه های پیشگیری ثانویه با هدف کاهش رفتارهایی که بعنوان یک عامل خطر برای سلامت ضعیف در نظر گرفته می شوند (مانند برنامه های ترک سیگار و غربالگری فشار خون بالا) انجام می شود. برنامه های سلامت عالی به مشکلات بهداشتی موجود (به عنوان مثال ، با تشویق کارکنان برای پایبندی بهتر به داروهای خاص یا دستورالعمل های مراقبت تحت مدیریت خود) رسیدگی می کند.
شرکت ها اغلب به این برنامه ها یارانه می دهند به این امید که با بهبود سلامت ، روحیه و بهره وری در دراز مدت در شرکت ها صرفه جویی کنند ، اگرچه تحقیقات موجود در مورد اینکه آیا برنامه ها پس انداز خالص را ارائه می دهند ، مخلوط شده است.
مثال های غیرمناقشه ای از سیاستهای سازمانی در زمینه سلامت محل کار شامل اجازه دادن به زمان مناسب برای ورزش ، ارائه آشپزخانه و محل غذا خوردن در محل ، ارائه گزینه های غذایی سالم در دستگاه های فروش ، برگزاری جلسات “پیاده روی و صحبت” و ارائه مشوق های مالی و سایر مشارکت ها است. در سال های اخیر ، سلامتی محل کار از مداخلات ارتقاء سلامتی واحد برای ایجاد یک محیط سالم تر از جمله استانداردهای ساختمان و طراحی داخلی برای ارتقاء فعالیت بدنی گسترش یافته است.